İşletmeler için Strateji Yönetimi

Stratejik Yönetim Nedir?

Yönetim, kısaca yönetme işidir. Bir işletmenin ya da organizasyonun yönetici tarafından yönetilmesidir. Yönetici bir işletmenin her işiyle ilgilenen, çekip çeviren, bu işi meslek olarak yapıp bunun karşılığı ücret alan ve önemli kararları alan kişidir. Yönetici, işletmenin stratejik yönetimini planlayan kişidir.

Stratejik yönetim ise, bir işletme, kuruluş ya da organizasyonun hedefine ve amacına ulaşması için kararları formüle edip uygulaması ve değerlendirilmesidir. Etkili bir stratejik yönetim işletmeyi emin adımlarla başarıya götürür. Bu yönetim çeşidi işletmenin bir kısmını değil tamamını kapsar.

Stratejik Yönetimin Yararları

• Etkili stratejik yönetim, işletmenin piyasadaki rakiplerine oranla daha önde olmasına faydalı olur.
• Stratejik yönetim uzun vadeli planları içerdiğinden, kişilere uzun vadede düşünme ve görme yetisi kazandırır.
• Hızla değişen ve gelişen iş dünyasına ve çevreye ayak uydurma, esnek davranma ve zamanında değişim yapma yeteneklerini kazandırır.
• Odaklanma sağlar.
• İşletmenin kaynakları etkin kullanılır.

Stratejik Yönetim Araçları

• Swot analizi
• Kurumsal karne hazırlama
• Kıyaslama
• Senaryo oluşturma
• Değer zincir analizi

Porter’in 5 güç modeli gibi araçlardan oluşmaktadır.

Porter’in 5 Güç Modeli

Harvard Business School profesörü olan Michael Porter, stratejik yönetimde 5 güç modeli ortaya atmıştır.

• Sektördeki rekabet
• Sektöre yeni girecek kişilerin/firmaların karşılaşabilecekleri riskli ve engelli durumlar
• Tedarikçilerin pazara olan hâkimiyetleri
• İkame ürünlerin tehditleri
• Alıcıların, tüketicilerin pazarlık güçleri

Stratejide Vizyon, Misyon ve Swot Analizi

Stratejik yönetimde vizyon ve misyon önemlidir. Vizyon, işletmenin ulaşmak istediği amaç ve hedeflerdir.

Misyon, amaç ve hedefler üzerine odaklanmış bir görev duygusudur.

Swot analizi ise mevcut durum analizidir. İşletmenin gelecekteki durumunu tespit ve tahmin etmeye yarar. İşletmenin veya organizasyonun iç ve dış değerlendirilmemesine imkân tanır.

Bir işletmenin, kurumun ya da organizasyonun uzun vadede varlığını sürdürmesi için stratejik yönetimi uygulaması gerekir. İşletmenin sahip olduğu kaynakların etkin ve verimli kullanımı, sürekli rekabet üstünlüğü sağlamak, rakiplere oranla piyasada iyi kar elde etmek için stratejik yönetim uygulanmalıdır.

Stratejik yönetim dönemi 2’ye ayrılır.

1. 1980–2000 yılları arası rekabet stratejisi dönemi
2. 2000 yılı ve sonrası temel yetkinlikler stratejisi

Stratejik Yönetimde Etkili Unsurlar

Planlama

Bir amaca ulaşmak için, ne yapılacağına karar verilmesi ve bilgilerin toplanması sürecidir. Yönetimin en önemli aşamasıdır. Planlama dikkatli yapılmalıdır. Ne, nasıl, ne şekilde, nerede ve kim tarafından yapılacak gibi durumlar belirlenmelidir. Aksaklıkların yaşanmaması için etkili bir planlama oluşturulması şarttır.

Örgütleme

Çalışanların faaliyetlerinin ve kaynakların düzenlendiği yönetim fonksiyonuna örgütleme denir. Kim, nerede ve ne yapacak, bu aşamada belirlenir.

Yöneltme (Yürütme)

Amaca ulaşmak için çalışanları doğru yönlendirme ve cesaretlendirmektir. Yani yöneticinin çalışanların motivasyonunu sağlamasıdır. Motivasyonu yüksek olan çalışanlar daha etkili çalışır ve işlerinde yükseltmek için mücadele ederler ki bu da işletme yararınadır.

Koordinasyon

İşletmenin içinde ve dışında yürüttüğü koordinasyon sistemidir. Bir işletmenin başarısı iç koordine kadar dış dünya ile olan koordinasyonuna da bağlıdır.

Kontrol

Kontrol, bir işletmede yapılan faaliyetlerin kontrol aşamasıdır. Bu aşamada eksiklikler ve değişiklikler belirlenir. Gerekli düzeltme ve düzenlemeler yapılır. Gerekli kontrolleri yapan yönetici işletme için en doğru kararı alır.

Stratejik Yönetimin Aşamaları

İşletme Profesörü Hayri Ülgen ve Kadir Mirze’ye göre stratejik yönetimin aşamaları şunlardır:

• Stratejik bilinç aşaması
• Stratejilerin seçimi ve görevlendirilmesi
• Stratejik analiz
• Stratejik yönlendirme
• Strateji oluşturma
• Stratejik uygulama
• Stratejik kontrol

Bir işletmenin başarılı olması için etkili stratejileri uygulaması gerekmektedir. Yukarıda saymış bulunduğumuz aşamalar düzenli bir biçimde uygulandığında işletme uzun vadede oldukça başarılı olacaktır.

Strategic Menagement Society‘e Göre Stratejik Yönetim Grupları

Strategic Menagement Society, stratejik yönetim alanında etkin bir kuruluştur ve stratejik yönetimi 12 alt gruba ayırmıştır.

1. Davranışsal strateji
2. Rekabet stratejisi
3. Kurumsal strateji
4. Küresel strateji
5. İşbirliği stratejisi
6. Girişimcilik ve strateji
7. Stratejik insin kaynağı
8. Paydaş stratejisi
9. Bilgi ve inovasyon
10. Strateji pratiği
11. Strateji süreci
12. Stratejik liderlik ve yönetişim

Stratejik yönetim, tüm aşamaları ve planları ile uygulandığında, işletmenin uzun dönemde aktif kalmasını ve rakiplerinden daha üstün konuma geçmesini sağlar. Bu yüzden büyümek isteyen her işletme, etkili stratejiler belirlemeli ve uygulamalıdır.